معرفی استان
استان کردستان، یکی از استانهای ایران به مرکزیت شهر سنندج است که در غرب این کشور واقع شدهاست. مساحت این استان ۲۹،۱۳۷کیلومتر مربع معادل ۱٫۷٪ از مساحت کل کشور ایران است. این استان که در دامنهها و دشتهای پراکندهٔ رشتهکوه زاگرس میانی جای گرفتهاست، از شمال به استانهای آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به کرمانشاه و از غرب به اقلیم کردستان در کشور عراق محدود است. استان کردستان با کشور عراق ۲۳۷ کیلومتر مرز مشترک دارد. در این استان مجموعاً ۱۰شهرستان ،۲۹ شهر ،۳۱ بخش و ۸۶ دهستان و ۱۶۹۷ آبادی دارای سکنه و ۱۸۷ آبادی خالی از سکنه است. شهرستان های استان عبارتند از : سنندج ، سقز ، مریوان ، بانه ، بیجار ، سروآباد ، قروه ، کامیارن ،دیواندره و دهگلان که هر یک از این شهرستان ها دارای آثار فرهنگی و باستانی بوده و در مریوان دریاچه زریوار که بزرگترین و تنها دریاچه آب شیرین ایران است قرار دارد .
فرهنگ کردستاناستان کردستان یکی از استان های کردنشین در غرب ایران است ، اکثریت ساکنان این استان ، کرد زبان هستند که به لهجه های مختلف تکلم می کنند . درباره زبان کردی مردم شناسان بر این رای هستند که زبان کردی یکی از زبان های گروه هند و اروپایی و ایرانی است .
جاذبه های گردشگری استاناستان کردستان به سبب پیشینه تاریخی طویل خود که در اعماق ایران زمین ریشه دوانده و نیز به علت گستره زیبای جغرافیایی همانند نگینی در پهنای ایران زمین می درخشد و حائز جاذبه های تاریخی فرهنگی و طبیعی است.
جاذبه های تاریخی فرهنگیبا آثار به جای مانده از ادوار کهن بیانگر قدمت و عظمت استان کردستان می باشد که ذیلا به انها اشاره می شود .
الف – آثار تاریخی قبل از اسلام
تپه باستانی زیویه که در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سقز واقع شده است .
غار کرفتو در ۷۲ کیلومتری شهرستان سقز
کتیبه تنگیور که در ۲۵ کیلومتری غرب شهرستان کامیاران واقع شده است که آثار فوق متعلق به دوران قبل از اسلام بوده و قدمت ۲ هزار ساله دارند .
ب – آثار تاریخی بعد از اسلام
مسجد دارالاحسان (۱۲۲۷ هـ – ق)
مسجد دارالامان که متعلق به دوران قاجار می باشد و در سنندج واقع شده اند .
عمارت آصف الدیوان متعلق به دوران صفویه
بقعه باباگرگر در شهرستان قروه و آثار متعدد دیگر.
جاذبه های طبیعیاستان کردستان با داشتن اقلیم منحصر به فرد تنوع زیستی زیبایی را (گیاهی و جانوری) در خود جای داده است . آب و هوای استان دارای ویژگی های اقلیم معتدل سرد می باشد . وجود ارتفاعات و دره های ژرف و وزش باد غربی پوشش های گیاهی غنی و متنوع و زیبایی را در کردستان به وجود آورده است .
مهم ترین تفرج گاه های استان به قرار زیر می باشند:
دریاچه طبیعی زریوار شهرستان مریوان
سد شهید کاظمی
سد وحدت (قشلاق)
رودخانه قزل اوزن که از کوه های چهل چشمه سرچشمه می گیرد .
رودخانه قشلاق که از ارتفاعات شمالی شهرستان سنندج سرچشمه می گیرد
رودخانه سیروان که پس از دریافت آب های جنوب – غرب و مرکز استان وارد استان کرمانشاه می شود .
چشمه باباگرگر در هیجده کیلومتری شمال شهر قروه
چشمه گواز در ۵۰ کیلومتری شمال غربی کامیاران.
دانشگاه های استان کردستان
در استان کردستان مجموعا 18 مرکز علمی و دانشگاهی شامل ( دانشگاه دولتی، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور، موسسه غیر انتفاعی و سازمان تحقیقات کشاورزی ) مستقر می باشد.
درباره شهر سنندج
سنندج ( تلفظ ) (به کردی: سنه یا سنه دژ) مرکز استان کردستان است. سنندج در ارتفاع ۱۵۰۰متری از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوایی سرد و نیمهخشک دارد. این شهر از سوی غرب به کوه آبیدر، از شمال به کوه شیخ معروف از جنوب به کوه سراجالدین و از شرق به کوه خاتون شیشهری و گردنه لیلاخ محدود شده است و در منطقهای به وسعت ۷۳٫۶۸۸ هکتار گسترده است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ خ، برابر با۴۱۲٬۷۶۷ نفر بوده است.
سنندج در جمع ۲۴۵ شهر شبکهٔ شهرهای نوآور جهانی یونسکو و همچنین ۲۸ شهر نوآور موسیقی جهان قرار دارد سنندج به لحاظ موقعیت جغرافیایی و فعالیتهای شهرسازی عصر صفوی و قاجار، از بافت شهری سنتی باارزشی برخوردار است که سازههای مسکونی و عامالمنفعهٔ متعددی مانند حمام، مساجد و بازار در آن باقی مانده است؛ این شهر دارای محدودهٔ بافت تاریخی-فرهنگی با گستردگیای برابر ۱۱۲ هکتار است.شهر سنندج را به علت واقع شدن در دامنهٔ کوه، در گذشته سنه میخواندند و چون دژ آن از لحاظ نظامی اهمیت زیادی داشته، آن را سنهدژ (دژی در پای کوه) مینامیدند که کمکم به سنندج بدل شد. ژاک دمورگان که در اواخر پادشاهی ناصرالدینشاه به ایران آمده، همهجا از این شهر با نام سنه یاد کرده است.
بابا مردوخ روحانی در کتاب خود درباره ریشه نام سنندج می نویسد:خود کردها سنندج را «سنه» می خوانند و نام اصلی آن گویا همین بوده است؛ اما بعد از بنای برج و باروی حکومتی آن را «سنهدژ» گفته اند که سنندج تحریف و تعریبی از آن است. برخی معتقدند که اصل آن «سانان دژ» بوده به معنی قلعه و محل سانها، زیرا سان در لهجه کردی گورانی، معنی سلطان می بخشد چنانکه «کانی سانان» نیز به معنی محل سلاطین است. سابقهٔ سکونت در محل کنونی شهر سنندج (سنه یا سنهدژ) به گذشتههای دور بازمیگردد. با این وجود شهر جدید سنندج در دورهٔ صفوی و در روزگار شاهصفی در سال ۱۰۴۶ هجری قمری توسط سلیمانخان اردلان پایهگذاری شده است.